ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਹਰਵਾਦ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹਨ?

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਹਰਵਾਦ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ, ਸੇਲੇਨੀਅਮ, ਮੋਲੀਬਡੇਨਮ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਹਨ।

cwirAW iv`c nweItryt q`q iek`Ty hox dy kwrx ies pRkwr hn:

  • loV qoN v`D nweItryt Xukq KwdW ijvyN ik ਯੂਰੀਆ, ਡੀ.ਏ.ਪੀ. (ਡਾਇਮੋਨੀਅਮ ਫਾਸਫੇਟ) pwaux nwl ।
  • ਚਾਰੇ ਦੇ auh ਪੌਦੇy ijnHW dw ivkws ruk jwvy, jW jo ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ (gVHy, korHw, sokw , izAwdw grmI, izAwdw TMF, sUrj nw inklx / b`dlvweI) nwl nSt ho jWx qW auhnW AMdr nweItryt dI mwqrw v`D jWdI hY[ Acwnk mOsm iv`c bdlwA vI pOidAw iv`c nweItryt jmWH kr idMdw hY[
  • k`cy pOidAW iv`c nweItryt dI mwqrw ijAwdw hMudI hY[
  • pOidAW qoN ielwvw pwxI iv`c nweItryt dI ijAwdw mwqrw vI pSUAW leI jihr dw kwrn bx skdI hY[
  • jykr jwnvr nweItryt vwlIAW KwdW bhuq ijAwdW mwqrw iv`c ਗਲਤੀ ਨਾਲ Kw jwvy qW ieh jihr iek dm ho jWdw hY[
  • ਚਾਰੇ ਨੂੰ ਸੀਵਰੇਜ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਨਾਲ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਜ਼ਹਿਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[
  • ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਜ਼ਹਿਰ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[
  • gYr-grBvqI jwnvrW nwloN grBvqI jwnvr zihr leI izAwdw sMvydnSIl huMdy hn[

ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਹਨ:

  • ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹੈ।
  • ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਸਾਹ ਲੈਣਾ, ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ[
  • ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਲੇਸਦਾਰ ਝਿੱਲੀ ਦਾ ਨੀਲਾਪਨ[
  • ਸਰੀਰ ਦਾ ਅਸਧਾਰਨ ਤਾਪਮਾਨ (ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕਮੀ)[
  • ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਆਉਣਾ, ਅਤੇ ਗਰਭਵਤੀ ਜਾਨਵਰ ਭਰੂਣ ਨੂੰ ਸੁੱਟ ਸਕਦੇ ਹਨ[
  • ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਮਰੋੜਣਾ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਦਾ ਫਰਸ਼ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣਾਕੋਮਾ ਅਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਣਾ।
  • ਮੌਤ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਾਂ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਲੈਬ ਨੂੰ ਚਾਰਾ ਜਾਂ ਫੀਡ ਭੇਜੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ[

ਚਾਰੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੈਟਰਨਰੀ ਪੌਲੀਕਲੀਨਿਕ, ਜਾਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਵੈਟਨਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਫਾਰਮਾਕੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਟੌਕਸੀਕੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇਪਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ:

  • ਸ਼ੱਕੀ ਚਾਰੇ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  • ਚਾਰੇ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ 'ਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਵਾਲੀ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਹੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ 2-3 ਵੰਡੀਆਂ ਖੁਰਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰੇ 'ਤੇ ਪਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
  • ਪ੍ਰਤੀਕੂਲ ਮੌਸਮੀ ਹਾਲਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਚਾਰੇ ਦੀ ਕਟਾਈ ਮੌਸਮ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਤੱਕ ਦੇਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਨੁਕੂਲ ਮੌਸਮ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 1 ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕਰੋ।
  • ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ, ਚਾਰੇ ਦੀ ਕਟਾਈ ਦੇਰ ਦੁਪਹਿਰ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਧੁੱਪ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  • ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਚਾਰੇ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਇੰਚ ਉੱਪਰ ਕੱਟੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਹੇਠਲੇ ਡੰਡੇ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਾਧੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
  • ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਵਾਲੇ ਚਾਰੇ ਨੂੰ ਅਚਾਰ ਵਜੋਂ ਖੁਆਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ; ਇਹ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
  • ਉਹ ਚਾਰੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੈ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ, ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਖੁਆਏ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।